Trong bối cảnh toàn cầu hoá và kinh tế mở như hiện nay, hoạt động xuất nhập khẩu chính là “cầu nối” giữa doanh nghiệp trong nước và thị trường thế giới đem hàng hóa, dịch vụ Việt Nam vươn ra quốc tế, và ngược lại nhận những nguồn lực từ bên ngoài vào. Nghề xuất nhập khẩu vì vậy trở nên rất hấp dẫn: vừa mang yếu tố quốc tế, vừa gắn với thương mại – logistics – vận tải – kinh doanh, nhiều cơ hội việc làm, phát triển nghề nghiệp. Vậy xuất nhập khẩu học ngành gì,hãy cùng Han Exim tìm hiểu thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
1. Xuất nhập khẩu học ngành gì? – Những lựa chọn ngành học phổ biến
Khi bạn tìm hiểu “xuất nhập khẩu học ngành gì”, bạn sẽ thấy rằng không có một ngành duy nhất mang đúng tên “Xuất nhập khẩu” tại nhiều trường đại học mà thường là các ngành gần hoặc chuyên ngành lớn hơn bao gồm xuất nhập khẩu. Ví dụ: ngành Kinh tế đối ngoại, Kinh doanh quốc tế, Thương mại quốc tế, Logistics & SCM,…
Dưới đây là một số ngành học bạn nên cân nhắc:
1.1. Kinh doanh quốc tế / Thương mại quốc tế
Đây là lựa chọn rất phổ biến nếu bạn muốn làm xuất nhập khẩu. Ngành này đào tạo bạn về thương mại giữa các quốc gia, xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ, hiểu biết về hiệp định thương mại, vận tải quốc tế, ngoại thương. Ví dụ: một bài viết nêu rằng: “Muốn làm xuất nhập khẩu thì học các ngành: Kinh tế đối ngoại, kinh doanh quốc tế, thương mại quốc tế…”
Ngành này thiên về kinh tế, chính sách thương mại, mối quan hệ kinh tế quốc tế. Học ngành này, bạn sẽ hiểu về cơ chế xuất nhập khẩu, thuế, quan hệ thương mại giữa các quốc gia. Trang Hotcourses Việt Nam nói rõ: ngành Xuất nhập khẩu học gì? gồm: kinh tế vi mô, kinh tế vĩ mô, quan hệ kinh tế quốc tế, chính sách thương mại quốc tế, thuế.
1.2. Logistics & Quản lý chuỗi cung ứng (Supply Chain Management)
Xuất nhập khẩu không chỉ là mua – bán – chứng từ – hải quan, mà còn rất nhiều quy trình vận tải, kho bãi, bảo quản, giao nhận quốc tế. Vì vậy ngành Logistics & SCM là lựa chọn rất sáng nếu bạn thích vận hành, hậu cần. Ví dụ: bài viết nói rằng học ngành như Kinh tế vận tải đường bộ, khai thác vận tải, Logistics sẽ giúp làm nhân viên điều vận đơn, kho bãi…
1.3. Luật thương mại quốc tế / Luật kinh tế
Nếu bạn ưa thích khía cạnh pháp lý, giấy tờ, hiệp định, thuế, hải quan thì Luật Thương mại quốc tế là lựa chọn phù hợp. Bởi việc xuất – nhập khẩu diễn ra trong môi trường pháp lý đa quốc gia, bạn sẽ cần hiểu rõ quy định, hợp đồng, tranh chấp. Ví dụ: “Ngành Luật Thương mại quốc tế, luật kinh tế … là bệ phóng trong các vị trí về chứng từ, sales xuất nhập khẩu…”
1.4. Ngôn ngữ thương mại quốc tế / Ngoại ngữ kết hợp
Trong xuất nhập khẩu, giao tiếp với đối tác nước ngoài là điều thường xuyên. Vì vậy nếu bạn giỏi ngoại ngữ (tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Nhật…) và thích giao tiếp đa văn hoá thì lựa chọn ngành kết hợp ngôn ngữ cũng rất hợp lý. Bài viết đề cập: “Ngôn ngữ thương mại quốc tế … cũng có thể là bệ phóng”
1.5. Các ngành khác liên quan
Tùy vào định hướng cụ thể bạn có thể học: Kinh tế vận tải biển, Kinh tế vận tải đường bộ, Quản lý cảng, Khai thác vận tải,… nếu bạn thích mảng vận tải/logistics.
2. Chọn trường và khối thi phù hợp
Khi đã xác định ngành học tương đối, bước tiếp theo là chọn trường và khối thi mà bạn sẽ xét.
2.1. Về trường đào tạo
– Có nhiều trường kinh tế thương mại hàng đầu đào tạo về xuất nhập khẩu/kinh doanh quốc tế: ví dụ Đại học Ngoại thương, Đại học Thương mại, Đại học Hàng hải Việt Nam…
– Khi chọn trường, bạn nên xem chương trình đào tạo: có chuyên ngành xuất nhập khẩu, logistics hay kinh doanh quốc tế không; đội ngũ giảng viên; quan hệ doanh nghiệp – thực tập; học phí.
– Địa điểm: nếu bạn muốn học tại TP.HCM hay Hà Nội thì nên tìm trường gần thuận tiện đi lại và có mạng lưới doanh nghiệp xuất nhập khẩu mạnh ở khu vực đó.
2.2. Về khối thi, tổ hợp môn
– Các khối xét tuyển ngành liên quan xuất nhập khẩu thường gồm A00 (Toán – Lý – Hóa), A01 (Toán – Lý – tiếng Anh), D01 (Văn – Toán – tiếng Anh), D07 (Toán – Hóa – tiếng Anh) …
– Vì ngành liên quan nhiều đến kinh tế, ngoại ngữ, bạn nên chú trọng môn tiếng Anh, môn Toán và tư duy logic.
– Nếu bạn chọn ngành có nhiều ngoại ngữ (như tiếng Trung, tiếng Nhật…) thì các tổ hợp có môn ngôn ngữ tương ứng sẽ phù hợp.
2.3. Gợi ý lựa chọn linh hoạt
– Nếu bạn mạnh tiếng Anh, thiên về giao tiếp quốc tế → chọn ngành Kinh doanh quốc tế hoặc Ngôn ngữ thương mại quốc tế.
– Nếu bạn thích vận hành, logistics, xử lý đơn hàng, vận tải → chọn Logistics & Quản lý chuỗi cung ứng.
– Nếu bạn yêu thích pháp luật và muốn sâu vào thủ tục, chính sách → chọn Luật Thương mại quốc tế.
– Nên tham khảo chương trình đào tạo của trường, xem môn học cụ thể (chứng từ xuất nhập khẩu, hải quan, thanh toán quốc tế, logistics…) có hay không.
3. Chương trình học và kiến thức cần nắm khi học xuất nhập khẩu
Sau khi chọn ngành và trường, bạn sẽ muốn biết học sẽ học những gì. Dưới đây là các kiến thức, môn học, kỹ năng chính thường xuất hiện trong các chương trình đào tạo liên quan đến xuất nhập khẩu.
3.1. Kiến thức chuyên ngành nền tảng
– Kinh tế vi mô & kinh tế vĩ mô: giúp hiểu thị trường, cung – cầu, tác động quốc tế.
– Quan hệ kinh tế quốc tế & chính sách thương mại quốc tế: hiệp định thương mại, rào cản thương mại, thuế quan, FTA.
– Hệ thống thuế & hải quan: đặc biệt quan trọng trong xuất nhập khẩu.
– Thanh toán quốc tế, phương thức vận tải quốc tế, giao nhận hàng hóa: nền tảng cho logistics.
3.2. Môn học, chuyên ngành liên quan
– Chứng từ xuất nhập khẩu & thủ tục bạn sẽ học cách lập hồ sơ, khai hải quan, mã HS, C/O, hợp đồng ngoại thương.
– Logistics và Chuỗi cung ứng: kho vận, giao nhận, vận chuyển đa phương thức, quản lý kho, điều phối đơn hàng.
– Kinh doanh quốc tế: đàm phán quốc tế, marketing quốc tế, phân tích thị trường nước ngoài.
– Luật thương mại quốc tế: hợp đồng quốc tế, rủi ro vận tải, luật hải quan, tranh chấp quốc tế.
– Ngoại ngữ & kỹ năng giao tiếp quốc tế: tiếng Anh thương mại, tiếng chuyên ngành, kỹ năng đàm phán rất thiết yếu.
3.3. Kỹ năng cần trang bị
– Kỹ năng giao tiếp & đàm phán: vì bạn sẽ tiếp xúc với đối tác, khách hàng, hãng vận chuyển quốc tế.
– Kỹ năng quản lý, tổ chức & xử lý tình huống: trong logistics và vận hành xuất nhập khẩu có nhiều sự cố phát sinh.
– Kỹ năng sử dụng tin học văn phòng, phần mềm quản lý logistics – SCM.
– Ngoại ngữ tốt: tiếng Anh là bắt buộc, nếu bạn hướng đến thị trường Trung Quốc, Nhật, bạn nên học thêm tiếng Trung, tiếng Nhật.
– Kỹ năng tư duy quốc tế hiểu văn hoá, luật lệ, quy định khác nhau giữa các quốc gia.
Xem thêm: Export Import Procedures – Quy Trình Xuất Nhập Khẩu Hàng Hóa Từ A Đến Z
4. Việc làm và cơ hội nghề nghiệp sau khi học ngành xuất nhập khẩu
Học ngành liên quan xuất nhập khẩu mở ra nhiều vị trí nghề nghiệp khác nhau, không bó hẹp. Dưới đây là một số vị trí bạn có thể đảm nhận:
4.1. Các vị trí nghề nghiệp phổ biến
– Nhân viên kinh doanh xuất nhập khẩu: tìm khách hàng, đàm phán hợp đồng xuất/nhập hàng hóa.
– Nhân viên chứng từ dịch vụ khách hàng: chuẩn bị hồ sơ, chứng từ, tương tác với vận chuyển và khách hàng.
– Nhân viên hiện trường (Ops) logistics: liên hệ hãng tàu, xe, ô tô, kho, theo dõi tiến độ hàng hóa.
– Nhân viên thanh toán quốc tế ngân hàng: làm việc với chi nhánh ngân hàng, thanh toán, LC, T/T.
– Quản lý logistics hoặc quản lý chuỗi cung ứng: vị trí cao hơn yêu cầu kinh nghiệm, chịu trách nhiệm toàn bộ hoạt động vận hành.
– Chuyên viên pháp lý xuất nhập khẩu: nếu bạn học luật thương mại quốc tế, bạn có thể làm việc ở bộ phận pháp lý
4.2. Cơ hội & xu hướng phát triển
– Xu hướng thương mại quốc tế ngày càng tăng, mở cửa nhiều thị trường, nhờ đó nhu cầu nhân lực xuất nhập khẩu tăng. Ví dụ: “Xuất nhập khẩu là lĩnh vực sôi động với nhiều đặc thù… Chính vì thế ngành xuất nhập khẩu có nhiều vị trí khác nhau”
– Việc kết hợp logistics + xuất nhập khẩu sẽ là lợi thế lớn.
– Nếu bạn thành thạo ngoại ngữ + hiểu luật + biết logistics → cạnh tranh cao hơn.
– Mức lương theo bài viết: nhân viên dưới 1 năm kinh nghiệm có thể từ 8–10 triệu đồng/tháng, từ 1–4 năm khoảng 10–15 triệu, và cấp quản lý từ 15–24 triệu hoặc hơn.
4.3. Lộ trình nghề nghiệp gợi ý
– Giai đoạn đầu: nhân viên chứng từ hoặc hỗ trợ logistics → làm quen quy trình.
– Sau 1–3 năm: chuyển sang nhân viên kinh doanh xuất nhập khẩu hoặc điều phối logistics.
– Từ 3–5 năm và năng động: quản lý nhóm/logistics, phụ trách chuỗi cung ứng hoặc chuyên viên pháp lý quốc tế.
– Từ 5 năm trở lên: có thể trở thành trưởng phòng xuất nhập khẩu, quản lý vận hành quốc tế hoặc tự mở doanh nghiệp thương mại quốc tế.
5. Lý do chọn ngành xuất nhập khẩu – Bạn có phù hợp?
Trước khi quyết định học ngành liên quan, bạn nên tự hỏi: mình có phù hợp với ngành này không? Dưới đây là các lý do và các dấu hiệu bạn nên cân nhắc.
5.1. Những lý do đáng học
– Cơ hội nghề nghiệp rộng: Như đã đề cập, xuất nhập khẩu gắn với nhiều lĩnh vực: thương mại, logistics, vận tải, ngân hàng.
– Tính quốc tế cao: bạn có cơ hội làm việc với đối tác nước ngoài, học hỏi văn hoá quốc tế.
– Kỹ năng có tính ứng dụng cao: ngoại ngữ, thương lượng, logistics – những kỹ năng đa dụng.
– Mức thu nhập cạnh tranh: Với kinh nghiệm và năng lực tốt, bạn có thể đạt mức lương hấp dẫn.
– Khả năng phát triển đa hướng: Bạn không chỉ làm đơn thuần xuất/nhập – có thể đi theo hướng pháp lý, logistics, kinh doanh quốc tế,…
5.2. Bạn nên học ngành này nếu bạn có những đặc điểm sau:
– Thích giao tiếp, đàm phán, không ngại làm việc với người nước ngoài.
– Có ngoại ngữ tốt hoặc sẵn sàng học ngoại ngữ.
– Có tư duy tổ chức, quản lý thời gian, và chịu được áp lực (vì logistics và xuất/nhập có nhiều tình huống phát sinh).
– Quan tâm tới kinh tế quốc tế, thương mại, vận tải.
– Có tinh thần cầu tiến, học hỏi – vì ngành này thay đổi nhanh: quy định, hiệp định thương mại, công nghệ logistics mới,…
Nếu bạn đang băn khoăn “xuất nhập khẩu học ngành gì”, thì lời khuyên là: Hãy chọn ngành phù hợp với năng lực, sở thích và định hướng nghề nghiệp của bạn, chứ không nhất thiết chỉ chọn ngành mang đúng tên “Xuất nhập khẩu”.
Hãy cân nhắc các ngành như Kinh doanh quốc tế, Kinh tế đối ngoại, Logistics, Luật thương mại quốc tế…, và phát triển kỹ năng ngoại ngữ, nghiệp vụ chứng từ – logistics – vận tải. Đừng quên theo dõi Fanpage của Han Exim để không bỏ lỡ những kiến thức hay và các kỹ năng mềm về xuất nhập khẩu nhé!
—————————————————————————
CLB Yêu Xuất Nhập Khẩu Hà Nội (HAN EXIM CLUB)
Đào tạo nghiệp vụ Xuất nhập khẩu & Logistics
Mobile: 0906246584 I 0986538963
Add: số 18 ngõ 67 Chùa Láng, quận Đống Đa, Hà Nội
